Veel leraren vragen zich af: hoe werkt een tussentijdse toets bij leerlingen met autisme of ADHD eigenlijk in de praktijk? In deze blog lees je hoe deze leerlingen reageren op toetsen en hoe je als school de juiste ondersteuning kunt bieden voor eerlijke toetskansen en minder stress. Het is belangrijk dat maatwerk en duidelijke communicatie centraal staan, zodat elke leerling optimaal tot zijn recht komt. Naast praktische tips vind je verwijzingen naar specialistische begeleiding en aanvullende informatie over onder andere het rijbewijs bij autisme en het rijbewijs bij ADHD, waar vergelijkbare aandachtspunten gelden voor structuur en duidelijkheid.
Bij leerlingen met autisme of ADHD werkt een tussentijdse toets vaak net iets anders dan bij andere leerlingen. Deze groep verwerkt informatie vaak op unieke wijze en is gevoeliger voor prikkels, wat extra stress rond toetsmomenten kan veroorzaken. Structurele en voorspelbare toetsen zijn hierbij essentieel. Door heldere afspraken en logische opbouw weten deze leerlingen precies wat er van hen wordt verwacht. Een duidelijke aanpak geeft minder ruimte voor onzekerheid en overprikkeling tijdens de toets.
Een tussentijdse toets kan bij autisme of ADHD leiden tot onnodige faalangst en verhoogde spanning. Door de stoornis kunnen onverwachte veranderingen of onduidelijke instructies extra belastend zijn. Het is daarom belangrijk om heldere instructies te geven, voldoende tijd te bieden en een rustige toetsruimte te faciliteren. Hierdoor krijgen leerlingen met autisme of ADHD de kans om eerlijk te laten zien wat ze weten, zonder extra belemmeringen door stress of overprikkeling.
Het is slim om ruim voor de toets een planningsgesprek te voeren met de leerling. Leg hierin duidelijk de toetsopzet en procedure uit, zodat de verwachtingen helder zijn. Geef de leerling ruimte om vragen te stellen of bepaalde zorgen te bespreken. Denk vooraf na over aanpassingen zoals het inzetten van een faalangstexamen of het bieden van extra tijd. Goed voorbereid zijn voorkomt onnodige verrassingen en bevordert het zelfvertrouwen van de leerling.
Geef direct na de toets duidelijke en concrete feedback, bij voorkeur mondeling. Benoem specifiek wat goed ging en welke punten nog aandacht verdienen. Vermijd vage opmerkingen; wees helder over verbeterpunten en geef doelgerichte adviezen, zoals bij ervaringsgerichte begeleiding. Houd het feedbackgesprek kort en gestructureerd. Zo weet de leerling precies waar hij aan toe is en groeit het zelfvertrouwen.
Welke aanpassingen zijn wettelijk toegestaan? Aanpassingen mogen als ze het examen voor de leerling eerlijker maken, zoals extra tijd of een aparte ruimte, en kunnen in overleg met het CBR of het examencentrum worden aangevraagd.
Hoe betrek je ouders bij het toetsproces? Door ouders vooraf actief te informeren over de opzet, aanpassingen en mogelijkheden voor ondersteuning zorg je voor vertrouwen en draagvlak.
Wat als een leerling blokkeert tijdens de tussentijdse toets? Maak afspraken over een uitwijkmogelijkheid, bijvoorbeeld een korte pauze of het tijdelijk verlaten van het lokaal, zoals je ook bij overprikkeling in de rijles zou doen.
Als je je afvraagt: hoe werkt een tussentijdse toets bij leerlingen met autisme of ADHD, dan zijn structuur, duidelijke communicatie en maatwerk de sleutel. Door met kleine aanpassingen rekening te houden met de unieke behoeften, creëer je een eerlijkere en minder stressvolle toetservaring. Wil je meer lezen over begeleiding op maat en praktische tips rondom autisme of ADHD, kijk dan eens bij rijles op maat of autorijden met ADHD.
